Bomen Effect Analyses, de dagelijkse praktijk.

Ik ben als ETT-er in opleiding op 20 april begonnen bij Alles over Groenbeheer als boomtechnisch medewerker. De studie bevat veel theoretische kennis maar het vak van European Tree Technician leer je eigenlijk pas buiten in de praktijk, door heel veel bomen en hun groeiplaatsen te zien, te voelen en vooral te lezen. Onze kennis over bomen en hun groeiplaatsen is voortdurend onderhevig aan voortschrijdend inzicht van wetenschappers en specialisten van over de hele wereld en nog steeds hebben bomen geheimen voor de mens. Het vakgebied is erg dynamisch en breed. Er zijn daarom veel specialisaties mogelijk aan het einde van mijn ETT-opleiding.

Een van de specialismen waar Alles over Groenbeheer zich al 15 jaar mee bezig houdt zijn de Bomen Effect Analyses (afgekort BEA): een beoordeling van de mogelijke gevolgen van bouw en aanleg voor bestaande bomen. Het uitgangspunt hierbij is dat de bomen in het perspectief van de projectuitvoering in hun huidige verschijningsvorm en op dezelfde groeiplaats duurzaam behouden blijven. Door het toepassen van een BEA is het mogelijk om goed afgewogen keuzes te maken bij de plannen en in een later stadium de bouwactiviteiten. Het op een verantwoorde wijze inpassen van bomen in een ontwerp en bij activiteiten leidt veelal tot meerwaarde van een project. 

De uitdaging hierbij is om met alle partijen – opdrachtgever, civieltechnisch, infra en groenbeheer – haalbare en realistische compromissen te sluiten. De BEA’s worden door ons verspreid over heel Nederland uitgevoerd in zowel (hoofd-)stedelijk als landelijk gebied op aanvraag van verscheidene opdrachtgevers (onder meer projectontwikkelaars, provincies, gemeenten). 

Richtlijn Bomen Effect Analyse.

Nog steeds ondervinden wij bij onze werkzaamheden dat een boom een intelligent en levend organisme is. Geen boom en geen groeiplaats is hetzelfde en ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden!

Om deze verschillen te illustreren vindt u hieronder een korte beschrijving van twee BEA’s: 

– de eerste werd begin mei uitgevoerd op de Vismarkt in provinciestad Groningen
– de tweede werd meer recent uitgevoerd aan de Somerenseweg in de gemeente Heeze-Leende (NB)

Vismarkt, Groningen (stedelijk):
In de voorbereidingsfase voor herinrichting van de Vismarkt heeft de gemeente ons gevraagd om voor de zestig aanwezige bomen een boven- en ondergrondse inventarisatie/ conditiebepaling (omvang, kwaliteit en groeiplaats) te maken. Zoals op de foto’s te zien is hadden we te maken met een robuust wegdek van klinkers en kinderkopjes in de binnenstad.

Kaart projectgebied met daarop weergegeven de bomen

de Vismarkt.

Het resultaat van de BEA geeft een goede weerspiegeling van de huidige situatie en de (on-) mogelijkheden voor de bomen. Positief is dat niet veel beworteling is aangetroffen, zorgwekkend is de conditie en restlevensduur van veel bomen. Het is nu aan onze opdrachtgever om onze bevindingen mee te nemen in het toekomstplan voor dit unieke stukje stedelijke binnenstad.

Profielsleuf aan noordzijde van de Korenbeurs.

Somerenseweg, Heeze-Leende (landelijk):

Binnen afzienbare tijd vindt in de gemeente Heeze-Leende op de Somerenseweg een reconstructie plaats. De weg wordt over een lengte van circa 2 km verbreed in voorbereiding op de aanleg van een centrale as (randweg). Doel is om de dorpskernen van de okselgemeentes Leende, Sterksel en Heeze te ontlasten qua zwaar verkeer. Omdat zich binnen het provinciale projectgebied bomen bevinden werd onderzoek gedaan naar de effecten van deze voorgenomen activiteiten op de bomen.

Traject Somerenseweg.

Extra informatie kan een bevestigende rol spelen bij onderzoekingen: in dit geval wist de gemeente ons ter plaatse te vertellen dat zich binnen een groot deel van de berm langs het te onderzoeken traject een gedempte watergang bevond tussen de bomen en de te verbreden rijbaan. In de profielsleuven was inderdaad zichtbaar dat de dichtstbijzijnde bomen hun wortels in de oude slootbodem ontwikkeld hadden wat gunstig is voor de ruimte die voor de verbreding (diepte) noodzakelijk is: in de invulling van de oude watergang hadden zich nog geen nieuwe wortels ontwikkeld. Gelukkig viel het aantal en de omvang van boomwortels dat zich nabij de rijbaan ontwikkeld had erg mee waardoor de uitvoering zélf nog het meest bedreigend zal zijn voor de aanwezige boombeplanting.

Profielkuil in gedempte watergang.

De BEA’s worden uitgevoerd door specialisten met gedegen vakkennis. In een duidelijk en overzichtelijk rapport, desgewenst volgens de nieuwe Richtlijn Bomen Effect Analyse van de Bomenstichting en CROW, wordt beschreven wat onderzocht is, volgens welke methode, welke resultaten behaald zijn en welke conclusies en advies hieraan verbonden kunnen worden. Onze tekenaars visualiseren de tekst voor de praktische gebruikswaarde.

Persoonlijk ervaar ik de combinatie van veldwerk en het uitwerken van verzamelde data in rapportages op kantoor in overleg met mijn collega’s als zeer prettig. Door mijn leer- en nieuwsgierigheid ontdek ik iedere dag nieuwe dingen en ik hoop zo snel mogelijk toe te kunnen treden tot de eerder genoemde groep van specialisten.

Geschreven door:
Nanette Bosch
ETT-er in opleiding/ boomtechnisch medewerker